افتادگی پلک فوقانی یا در اصطلاح «پتوز» ممکن است خفیف باشد یا تمامی مردمک را بپوشاند، دید طبیعی را محدود یا حتی به طور کامل مسدود کند. افتادگی پلک فوقانی گاهی یک یا هر دو چشم را درگیر میکند، میتواند وراثتی باشد، در بدو تولد ایجاد شود و حتی در سنین بالاتر نیز اتفاق بیفتد.
افتادگی پلک فوقانی کودکان را در بدو تولد «پتوز مادرزادی» میگویند. اگر کودکی با این عارضه به صورت متوسط تا شدید متولد شود ممکن است برای تکامل بینایی نیازمند درمان فوری باشد. پتوز مادرزادی اغلب در اثر نقص در تکامل عضله بالابرنده پلک فوقانی اتفاق میافتد. اگر چه پتوز معمولا یک اختلال مجزا میباشد ولی در موارد مادرزادی ممکن است با اختلالات دیگری از جمله اختلال حرکات چشمی، بیماری های عضلانی، تومورهای پلک یا سایر تومورها، اختلالات عصبی و عیب انکساری همراه شود. باید یادآوری کنیم این بیماری معمولا با گذشت زمان بهبود نمییابد.
* نشانههای بیماری
شایعترین علامت آشکار پتوز در کودکان، افتادگی پلک است. در پتوز مادرزادی، اغلب عدم تقارن چین پلک وجود دارد. کودکان مبتلا به این عارضه ممکن است برای دیدن مجبور شوند گردن خود را به عقب خم کنند یا ابروها را به سمت بالا بکشند. این حرکتهای سر و صورت نشان میدهد کودک سعی دارد برای دیدن از هر دو چشم استفاده کند. بعد از گذشت چندسال، وضعیت غیرطبیعی سر ممکن است منجر به اختلالاتی در سر و گردن شود.
علاوه بر نکات گفته شده افتادگی پلک دوران کودکی میتواند به دو علت منجر به تنبلی چشم شود؛ نخست انسداد مسیر بینایی در موارد پتوز شدید و ایجاد آستیگماتیسم و تاری دید ناشی از آن. اگر کودک مبتلا به انحراف چشم باشد، ممکن است این مشکل به دلیل وجود پتوز مخفی بماند که در نتیجه به تنبلی چشم میانجامد.
* درمان انحراف پلک فوقانی در کودکان
روش معمول برای درمان پتوز کودکان جراحی است. اگر تنبلی چشم به طور همزمان وجود داشته باشد، ممکن است قراردادن پوشش بر روی چشم سالم و یا استفاده از عینک یا قطره چشمی نیز ضروری باشد؛ چشم پزشک براساس سن کودک، درگیری یک یا هر دو پلک، شدت پتوز، قدرت عضلات بالابرنده و پایین آورنده پلک و وضعیت حرکات چشمی انجام جراحی و انتخاب روش مناسب را بررسی و تجویز میکند.
فراموش نکنید در پتوز کودکان انجام معاینههای منظم چشم پزشکی در سالهای اول زندگی برای پیشگیری و درمان تنبلی احتمالی چشم از اهمیت ویژهای برخوردار است. همانطور که اشاره شد انحراف پلک فوقانی در کودکان و حتی بزرگسالان با انجام عمل حراجی قابل درمان است و این شیوه علاوه بر اصلاح وضعیت ظاهری میتواند باعث بهبود بینایی فرد شود.
