نیستاگموس به حرکات غیر ارادی و ریتمیک چشمی گفته می شود که دارای یک فاز رفت و یک فاز برگشت است.
این حرکات افقی، عمودی یا حتی چرخشی هستند. هدف اولیه از بررسی چشمی این بیماران، تشخیص موارد اکتسابی است که به علت یک اختلال سیستم عصبی ایجاد شده، که باید بلافاصله بررسی ها و اقدامات لازم درمانی شروع شود.
در بیشتر افرادی که نیستاگموس دارند، این مشکل مادرزادی (حسی یا حرکتی) است. نیستاگموس حسی بر روی یک بیماری زمینه ای چشم (با کاهش شدید بینایی از ابتدای تولد) ایجاد می شود.
از جمله این بیماری ها می توان به کاتاراکت (آب مروارید) و گلوکوم مادرزادی، آلبینیسم و اختلالات مادرزادی شبکیه و عصب بینایی اشاره کرد. در نیستاگموس حرکتی، اختلال چشمی وجود ندارد و این بیماران از قدرت بینایی خوبی برخوردار هستند.
تشخیص و درمان
علامت اصلی این بیماری، همان حرکات ریتمیک است که در اغلب موارد با چشم غیر مسلح نیز قابل تشخیص است. در برخی بیماران وجود وضعیت غیرطبیعی سر جبرانی برای قرار گرفتن در وضعیتی است که کمترین میزان نیستاگموس وجود دارد. در برخی دیگر از بیماران ممکن است همزمان با نیستاگموس، انحراف چشم نیز وجود داشته باشد. علاوه بر علایم فوق، در موارد حسی سایر علایم بیماری زمینه ای چشمی نیز قابل تشخیص هستند.
در مواردی که شک به بیماری زمینه ای سیستم عصبی وجود دارد، بررسی های لازم در این زمینه باید انجام شده و کودک هر چه زودتر به متخصص مغز و اعصاب معرفی شود. در بیماران مبتلا به نیستاگموس در صورت وجود مشکل زمینه ای چشمی قابل حل، ابتدا باید نیستاگموس را درمان کرد و در صورت وجود عیب انکساری سپس آن را اصلاح کرد.
برای درمان نیستاگموس می توان از عینک های منشوری سود برد. درمان جراحی نیستاگموس به منظور اصلاح وضعیت غیر طبیعی سر، اصلاح انحراف چشم و کاهش شدت و دامنه نیستاگموس انجام می شود.
